1. Lipid (mỡ máu) là gì?

Lipid máu (mỡ máu) là thành phần quan trọng của cơ thể người, gồm các thành phần chính là Cholesterol, Triglycerides và Phospholipid. Trong đó, thành phần quan trọng nhất là Cholesterol. Ngoài ra, lipid nói chung và Cholesterol nói riêng phải kết hợp với các Protein (Apoprotein) tạo thành các nhóm Lipoprotein để có thể vận chuyển trong máu. Có hai nhóm lipoprotein vận chuyển cholesterol chính là LDL-C (Lipoprotein Cholesterol tỷ trọng thấp) và HDL-C (Lipoprotein Cholesterol tỷ trọng cao). 

2. Vai trò của lipid máu

Lipid là 1 trong 3 nhóm chất đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, bao gồm cung cấp năng lượng, cấu tạo tế bào, là thành phần của nhiều hormone quan trọng, làm dung môi cho một số vitamin,….Tuy nhiên, nếu lượng lipid cao có thể gây ra tác động xấu tới sức khỏe, làm tăng nguy cơ các bệnh như béo phì, bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, gan nhiễm mỡ, thậm chí là tử vong.

3. Xét nghiệm Bilan Lipid máu và mục đích:

Xét nghiệm Bilan Lipid máu bao gồm 4 chỉ số: LDL-C , HDL-C, Cholesterol toàn phần và Triglyceride

3.1. Chỉ số LDL-C: có chức năng vận chuyển Cholesterol từ gan đi đến các tế bào và cơ quan trong cơ thể. Nếu kết quả LDL-C quá cao (>3.4 mmol/L) thì sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch,…. Nên còn gọi là Cholesterol xấu.

3.2. Chỉ số HDL-C: đảm nhận việc lấy Cholesterol dư thừa từ các tế bào sau đó vận chuyển về gan để xử lý, nên được gọi là Cholesterol tốt. Chỉ số HDL-C > 0.9 mmol/L phản ánh tình trạng tốt về chuyển hóa lipid trong cơ thể và ngược lại.

3.3. Chỉ số Cholesterol toàn phần:Cho biết tổng hàm lượng Cholesterol trong máu. Ngoài HDL-C và LDL-C còn có một số loại khác như IDL-C, VLDL-C. Khoảng tham chiếu của Cholesterol toàn phần trong máu là 3.9 - 5.2 mmol/L.

3.4. Chỉ số Triglyceride: là chất béo trung tính được tạo thành từ những thực phẩm được chúng ta ăn hằng ngày hoặc từ gan tổng hợp nên. Cơ thể sẽ chuyển hóa lượng calo vừa được nạp vào thành chất béo trung tính và lưu trữ trong các tế bào mỡ. Nếu lượng calo được nạp vào nhiều hơn quá mức so với lượng calo đốt cháy, lượng Triglyceride trong máu sẽ tăng cao. Do đó làm tăng mức độ kết hợp của chất béo với LDL-C gây ảnh hưởng xấu tới cơ thể.

Mục đích: Thông qua việc xét nghiệm Bilan Lipid máu sẽ giúp tầm soát tình trạng rối loạn chuyển hóa Lipid máu, giúp phát hiện, phân loại và theo dõi và tiên lượng nguy cơ người bệnh tăng Lipid máu, đồng thời đánh giá nguy cơ mắc các bệnh liên quan.

4. Lợi ích của việc xét nghiệm mỡ máu

Việc tầm soát định kỳ xét nghiệm mỡ máu giúp:

- Phát hiện sớm các bất thường về Lipid máu, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời

- Theo dõi, đánh giá hiệu quả các biện pháp điều trị hoặc thay đổi lối sống

- Cải thiện chất lượng sống và làm giảm nguy cơ biến chứng về tim mạch và đột quỵ.

5. Đối tượng của việc xét nghiệm mỡ máu

Người trưởng thành từ 20 tuổi trở lên nên làm xét nghiệm Cholesterol định kỳ. Và đặc biệt những đối tượng dưới đây nên xét nghiệm Cholesterol thường xuyên hơn:

- Nam giới từ 45 tuổi trở lên

- Nữ giới từ 50 trở lên

- Hút thuốc lá

- Người béo phì

- Người mắc bệnh tiểu đường

- Người bệnh với huyết áp cao

- Người đang điều trị Cholesterol cao

- Người có tiền sử gia đình từng bị Cholesterol cao

- Từng bị đau tim.

BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y DƯỢC SHING MARK