Theo đó, trẻ ăn tốt nhưng vẫn chậm phát triển về chiều cao lẫn cân nặng có thể do các nguyên nhân sau:

1. NHIỀU NHƯNG KHÔNG ĐỦ

Mẹ cho rằng con ăn nhiều, nhưng thực chất lại không đủ về số lượng cần thiết trong từng bữa ăn hoặc ăn không đủ số bữa trong ngày. Ví dụ nhu cầu của trẻ 1 tuổi là phải ăn đầy 1 bát cháo mỗi bữa, ngày ăn 4 cữ cháo và 500ml sữa. Mẹ cho ăn 2/3 bát hoặc ngày chỉ ăn 2-3 lần, uống thiếu sữa trong ngày … là không đủ cho nhu cầu của bé.

2. NHIỀU LƯỢNG NHƯNG ÍT CHẤT

Theo khuyến nghị, chúng ta nên ăn 15 - 20 loại thực phẩm khác nhau mỗi ngày để đủ chất dinh dưỡng. Hầu hết ba mẹ cho bé ăn theo sở thích, sự ngon miệng mà chưa chú ý đến số lượng thực phẩm, tính đa dạng của thực phẩm để đảm bảo đủ dưỡng chất.

Số lượng nhiều nhưng không chất lượng: thiếu chất đạm (thịt, cá, trứng, đậu hũ) hoặc thiếu dầu mỡ,… Một bát cháo phải đủ 30-40g thịt (cá, tôm,..) nhưng chỉ cho ăn nước, xương hoặc 1 thìa thịt nhất là dầu mỡ, cháu 1 tuổi cần 2 thìa cà phê dầu (mỡ) / bữa, mẹ chỉ cho vài giọt, hoặc ½ thìa.

Thiếu dầu mỡ là một trong những nguyên nhân không lên cân của trẻ, vì dầu mỡ cung cấp 30-40% năng lượng khẩu phần hàng ngày của trẻ. Một gram dầu, mỡ cung cấp 9 kcal, chỉ cần thêm 1 thìa dầu mỡ năng lượng của bát cháo hoặc bột đã tăng lên 25%. Mặt khác dầu mỡ còn là dung môi để hòa tan các loại vitamin tan trong dầu mỡ vitamin A, D, E, K, thiếu dầu mỡ trẻ sẽ bị thiếu các vitamin này dẫn đến chậm lớn và còi cọc.

3. NHIỀU NHƯNG ĐƠN ĐIỆU

Ăn nhiều và thường xuyên một loại thức ăn nào đó có thể làm cho cơ thể thiếu cơ hội thu nhận các thực phẩm khác, dẫn đến thiếu chất và không có sự tăng trưởng toàn diện, một bữa ăn phải cân đối các chất dinh dưỡng, muốn cân đối thì phải ăn đa dạng các loại thực phẩm, nếu chỉ ăn một số loại thực phẩm nhất định trẻ vẫn bị thiếu chất.

4. NHIỀU CHẤT NHƯNG DƯ THỪA

Đưa vào cơ thể trẻ số lượng thức ăn vượt quá khả năng tiêu hóa của bé. Trẻ 6 tháng tuổi mới bắt đầu ăn dặm nếu cho ăn vượt mức về số lượng bữa ăn (2 cữ) và lượng ăn (100ml),bé sẽ không có đủ men tiêu hóa hết. Phần thức ăn này sẽ không thể hấp thụ hết vào cơ thể khiến bé no hoặc gây tiêu chảy làm bé chướng bụng, khó tiêu nên không chịu uống sữa, rối loạn tiêu hóa và sụt cân. 

5. ĂN NHIỀU NHƯNG KHÔNG PHÙ HỢP

Ở mỗi cơ thể trẻ, khả năng tiêu hóa, hấp thu thức ăn khác nhau nên có thể trẻ ăn nhiều so với trẻ đồng tuổi nhưng lại quá sức so với trẻ. Vì vậy, cần phải gia giảm giữa lượng ăn và lượng sữa để trẻ có sự tiêu hóa phù hợp và trẻ được phát triển tốt.

Một số trẻ có bệnh lý ở đường ruột, bệnh gan mật, bệnh di truyền, bệnh dị ứng, bất dung nạp thức ăn,... làm hạn chế khả năng tiêu hoá, hấp thu thức ăn.

Trẻ mắc một số bệnh về nội tiết như: Suy giáp trạng, lùn tuyến yên,... cũng là những nguyên nhân chậm lớn.

6. NHIỀU CHẤT ĐẠM NHƯNG KHÔNG CẦN THIẾT

Nhiều bà mẹ quan niệm cho con ăn nhiều chất bổ để mau lớn, chất bổ ở đây là các thực phẩm giàu chất đạm như: Thịt, cá, tôm, trứng, sữa,... Cho con ăn quá nhiều chất đạm làm bé khó tiêu, giảm ăn, giảm bú. Ăn nhiều chất đạm còn gây táo bón làm trẻ cũng không hấp thụ được thức ăn, gây tăng gánh nặng cho thận của bé, hơn nữa chất đạm không phải là nguồn cung cấp năng lượng cho trẻ, muốn tăng cân trẻ phải ăn đủ chất bột đường, chất béo, chất đạm chỉ cung cấp 13 - 20% năng lượng khẩu phần ăn hàng ngày tuỳ thuộc độ tuổi.

7. TRẺ MẮC BỆNH LÝ CỤ THỂ

Đối với trường hợp trẻ ăn nhiều nhưng chậm tăng cân, trước hết cần xem con có bệnh lý gì không. Bởi một số bé có vấn đề bẩm sinh như bệnh hô hấp, hen suyễn, tuyến giáp, tim mạch sẽ có tình trạng kém hấp thu, hoặc cần tiêu hao nhiều năng lượng nên ăn nhiều vẫn gầy. Chưa kể, việc mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, bất dung nạp thức ăn, kém hấp thu, hay nôn trớ… khiến cơ thể không có khả năng hấp thụ, tiêu hóa lượng thức ăn nạp vào gây thiếu hụt dưỡng chất, từ đó bé ăn nhiều nhưng vẫn không tăng cân.

Do đó, nếu bé có bệnh lý thì phụ huynh cần phải điều trị trước, rồi mới đánh giá dinh dưỡng sau. Đặc biệt, với trẻ từ 2 tuổi trở lên, các mẹ cần chú ý tẩy giun định kỳ cho con 6 tháng/lần. Điều này nhằm tránh tình trạng bé bị nhiễm giun sán, khi đó các ký sinh đường ruột sẽ “tranh” sử dụng dưỡng chất từ thức ăn hàng ngày.

8. PHÂN BỔ THỜI GIAN CÁC BỮA ĂN KHÔNG HỢP LÝ

Lịch trình ăn không được sắp xếp khoa học, là một trong những nguyên nhân khiến bé ăn nhiều nhưng không tăng cân mà phụ huynh ít ngờ đến. Thay vì cho ăn nhiều bữa trong ngày thì các mẹ lại gộp bữa khiến bé nạp vào lượng lớn thức ăn, từ đó gây áp lực cho hệ tiêu hóa nên không hấp thu được hết dưỡng chất. Hoặc nhịp độ giữa các bữa ăn không đều, lúc sớm lúc muộn sẽ làm ảnh hưởng đến việc tiêu hóa, hậu quả là trẻ ăn nhiều nhưng vẫn chậm tăng cân.

Để con hấp thu dinh dưỡng một cách tốt nhất, phụ huynh cần xem lại thời gian biểu ăn uống để điều chỉnh khoảng cách giữa các cữ ăn và bú sữa hợp lý; đồng thời tạo cho bé thói quen ăn đúng giờ - đúng bữa. Mẹ nên chọn một khoảng thời gian nhất định trong ngày khi mà bé tỉnh táo, thoải mái và đã được bú mẹ hoặc sữa công thức trước đó 1 - 2 giờ sẽ giúp bé hào hứng ăn cũng như hấp thu tốt hơn. Tránh cho ăn sau 19 giờ tối có thể khiến bé khó tiêu, đầy hơi.

Ngoài các nguyên nhân trên, nhiều trẻ ăn nhiều nhưng vẫn không lớn còn phụ thuộc vào yếu tố gia đình: bố mẹ còi cọc thì con cũng khó có thể cao lớn được, mặt khác còn phụ thuộc vào cân nặng lúc sinh cảu trẻ, những bé sinh non, suy dinh dưỡng bào thai thì nuôi cũng khó lên cân, ngoài ra còn một số trường hợp trẻ có chuyển hóa cơ bản cao tiêu hao năng lượng nhiều nên ăn nhiều vẫn gầy, những bé quá hiếu động chạy nhảy nhiều cũng tiêu hao năng lượng nhiều nên ăn nhiều vẫn tăng cân chậm.