TẠI SAO PHẢI TẦM SOÁT ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ

Đái tháo đường thai kỳ là tình trạng lượng đường trong máu cao ở một số phụ nữ trong thời gian mang bầu. Bệnh thường phát triển từ tuần thai thứ 24 – 28. Nếu không được điều trị đúng cách, tình trạng này sẽ làm tăng nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường ở trẻ, đồng thời gây ra những biến chứng sức khỏe cho cả mẹ lẫn con.

1. Đái tháo đường thai kỳ (GDM) là gì?

GDM là tình trạng đái tháo đường khởi phát hoặc được ghi nhận lần đầu tiên trong thai kỳ.

Ở Việt Nam tần suất GDM cũng tăng đáng kể trong những thập niên gần đây, nhìn chung khoảng 10% thai kỳ xảy ra tình trạng GDM

2. Tại sao phải tầm soát đái tháo đường thai kỳ?

Do mọi thai phụ đều có nguy cơ mắc GDM và những ảnh hưởng nặng nề của GDM cho cả mẹ và con nên tất cả các thai phụ đều được tầm soát GDM, ngoại trừ những người đã được chẩn đoán mắc đái tháo đường type I hoặc type II trước đó. Tình trạng GDM nếu được phát hiện và kiểm soát tốt có thể hạn chế kết cục sản khoa xấu cho cả mẹ và con.

Ảnh hưởng đến mẹ: tăng tỉ lệ sinh mổ, sang chấn khi sinh thường, băng huyết sau sinh, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn niệu, tăng huyết áp thai kỳ, gia tăng các bệnh lý tim mạch, béo phì, nguy cơ đái tháo đường ở thai kỳ sau và đái tháo đường type II.

Ảnh hưởng đến con: đối với trẻ sơ sinh và chu sinh, bệnh suất và tử suất cũng tăng lên, bao gồm thai to, thai non tháng, thai chết lưu, kẹt vai và các chấn thương khác khi sinh, suy hô hấp, hạ đường huyết, đa hồng cầu và tăng bilirubin máu. Các di chứng lâu dài ở con như nguy cơ béo phì, rối loạn chuyển hóa glucose hay bệnh đái tháo đường sau này cũng cao hơn.

3. Thời điểm thực hiện tầm soát đái tháo đường thai kỳ

Đối với phụ nữ nguy cơ cao (béo phì, gia đình có người đái tháo đường, từng mắc GDM…) được khuyến cáo tầm soát sớm trong 3 tháng đầu thai kỳ, thậm chí trước mang thai nhằm phát hiện đái tháo đường có sẵn.

Với những phụ nữ không có nguy cơ cao thì thực hiện xét nghiệm tầm soát thường quy ở thời điểm 24 đến 28 tuần.

4. Cách thực hiện tầm soát đái tháo đường thai kỳ

Hiện nay có nhiều công cụ để tầm soát GDM, trong đó nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (Oral Glucose Tolerance Test - OGTT) được sử dụng phổ biến nhất.

Test này được thực hiện khi thai phụ không nạp năng lượng ít nhất 8 giờ và chế độ ăn carbohydrate bình thường trong 3 ngày trước đó, đường huyết được đo vào lúc đói, sau uống 75 gram glucose 30% 1 giờ, 2 giờ.

Chẩn đoán GDM khi một trong ba chỉ số vượt ngưỡng (Glucose đói ≥ 5,1 mmol/L , sau 1 giờ ≥ 10 mmol/L),sau 2 giờ ≥ 8,5 mmol/L.