Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKI Nguyễn Hồng Nhật – Bác sĩ Chuyên khoa Ung Bướu tại Bệnh viện ĐHYD Shing Mark.

Ung thư cồ tử cung có khả năng chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm, điều trị kịp thời nhưng bệnh thường không xảy ra đột ngột mà diễn tiến âm thầm, kéo dài từ 10-20 năm. Các triệu chứng của bệnh khá mờ nhạt, dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh phụ khoa khác nên nhiều trường hợp phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, nguy cơ tử vong cao.

Cổ tử cung dài khoảng 5cm, nằm giữa tử cung và âm đạo, là bức tường phòng thủ đầu tiên chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đầu mở của cổ tử cung thông với âm đạo, được bao phủ bởi một lớp mô mỏng, lớp mô này được tạo thành từ các tế bào.

1.        Ung thư cổ tử cung là gì?

Ung thư cổ tử cung là một bệnh lý ác tính của tế bào gai hoặc biểu mô tuyến cổ tử cung, hình thành khi các tế bào ở cổ tử cung phát triển bất thường, tạo ra khối u trong cổ tử cung, nhân lên vô kiểm soát và xâm lấn khu vực xung quanh, thậm chí di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể.

2.        Các dấu hiêu ung thử cổ tử cung không thể bỏ qua

Xuất huyết âm đạo bất thường: Chảy máu âm đạo bất thường là chảy máu âm đạo ở những ngày không phải chu kỳ kinh nguyệt.

Dịch âm đạo tiết ra bất thường: Trong trường hợp dịch âm đạo tiết ra nhiều bất thường, màu sắc lạ (màu vàng, xanh như mủ hoặc lẫn máu) và có mùi khó chịu....

Đau hoặc chảy máu sau khi quan hệ tình dục: Có thể chảy máu sau khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, nếu cảm giác đau và chảy máu sau khi quan hệ xảy ra thường xuyên thì đó có thể là một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn ở cơ quan sinh sản.

Chu kỳ kinh nguyệt bất thường: Chu kỳ kinh nguyệt của không được bình thường: bị trễ kinh, kinh nguyệt kéo dài hoặc máu kinh nguyệt có màu đen sẫm...

Đau vùng xương chậu: Cùng với xuất huyết bất thường ở âm đạo, đau dữ dội hoặc dai dẳng vùng xương chậu chính là dấu hiệu của việc thay đổi ở cổ tử cung.

3.        Nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung

a.        Human papiloma virus (HPV):

Theo các chuyên gia, nguyên nhân chủ yếu gây ra ung thư cổ tử cung là do virus Human Papillomavirus (HPV). Gần 99% bệnh nhân ung thư cổ tử cung bị nhiễm virus HPV. Trong đó virus HPV týp 16 và 18 chiếm đến 70% nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung.

Virus HPV có thể lây lan từ người này sang người khác khi tiếp xúc da với da, lây truyền qua quan hệ tình dục, bao gồm cả âm đạo, hậu môn và thậm chí quan hệ tình dục bằng miệng và tay. Ít phổ biến hơn là HPV có thể truyền dọc từ mẹ sang trẻ sơ sinh trong khi sinh.

b.        Yếu tố liên quan đến tình dục:

Quan hệ tình dục sớm trước 18 tuổi làm tăng nguy cơ ung thư CTC. Người ta cho rằng các tế bào biểu mô đường sinh dục chưa trưởng thành ở người trẻ nhạy cảm với HPV hơn và nguy cơ bị các tổn thương tiền ung thư cao hơn.

Quan hệ tình dục với nhiều người hoặc bạn tình quan hệ tình dục với nhiều người. Nguy cơ nhiễm HPV và các yếu tố tán trợ khác cùng các tổn thương đường sinh dục tăng lên theo số bạn tình.

c.         Các yếu tố khác:

-                         Sinh đẻ nhiều lần

-                         Thiếu chăm sóc vệ sinh sau giao hợp, vệ sinh cá nhân và sinh dục kém

-                         Mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục gây viêm nhiễm bộ phận sinh dục.

-                         Suy giảm miễn dịch: Có khá nhiều phụ nữ nhiễm HPV nhưng không bị ung thư CTC, người ta cho rằng do các phụ nữ này có hệ miễn dịch tốt. Nhiễm HPV đi kèm với suy giảm miễn dịch sẽ làm nguy cơ ung thư CTC tăng lên.

-                         Tầng lớp xã hội - kinh tế thấp: kém hiểu biết, cuộc sống nghèo đói có thu nhập thấp, không được chăm lo về y tế như khám phụ khoa định kỳ sẽ làm tăng nguy cơ ung thư CTC.

-                         Các yếu tố khác cũng góp phần làm tăng nguy cơ ung thư CTC như hút thuốc. Các yếu tố tán trợ bao gồm thiếu Vitamin A, C, uống thuốc ngừa thai kéo dài phần nào làm tăng nguy cơ nhưng chưa chắc chắn bởi có các yếu tố nguy cơ khác đi kèm.

4.        Phòng ngừa ung thư cổ tử cung

a.        Tiêm phòng vắc-xin HPV

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, phụ nữ từ 9 đến 26 tuổi cần tiêm đủ 3 mũi vắc xin ngừa HPV trong vòng 6 tháng đến 1 năm.

b.         Chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi, vận động hợp lý

Ăn uống theo chế độ dinh dưỡng khoa học. Đồng thời có một chế độ nghỉ ngơi, vận động thể dục, thể thao hợp lý cũng sẽ góp phần phòng tránh ung thư. Nghiên cứu cho thấy stress là một trong những nguyên nhân khiến mầm bệnh hình thành và phát triển nhanh hơn.

c.         Không lạm dụng thuốc tránh thai

Việc sử dụng thường xuyên thuốc tránh thai sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn, trong đó bao gồm việc gia tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.

d.        Giữ vệ sinh âm đạo sạch sẽ ngăn ngừa ung thư cổ tử cung

Viêm nhiễm phụ khoa nếu không chữa trị trong thời gian dài sẽ dẫn đến ung thư cổ tử cung.

Tuyệt đối không dùng vòi sen hay thụt rửa không đúng cách

Không mặc quần lót quá chật, trong thời gian hành kinh nên cẩn trọng hơn trong vấn đề vệ sinh. Tuyệt đối không quan hệ tình dục khi đang có kinh nguyệt.

Khám phụ khoa khi âm đạo có những triệu chứng bất thường.

e.         Sàng lọc ung thư cổ tử cung

Tổ chức Y tế thế giới cũng khuyến cáo, cho dù bạn đã tiêm vaccine HPV thì vẫn cần sàng lọc phát hiện tổn thương tiền ung thư và ung thư giai đoạn sớm, nếu không may bị bệnh.

Hiện nay Bệnh viện ĐHYD Shing Mark có các phương pháp xét nghiệm UTCTC gồm: Pap smear (phết tế bào cổ tử cung); Liqui-Prep Pap Test và HPV DNA. Phụ nữ nên đi khám phụ khoa và tầm soát  Ung thư Cổ tử cung định kì theo hướng dẫn của Bác sĩ. Cùng với tiêm phòng vắc xin cho trẻ em gái để phòng tránh và phát hiện sớm nhất bệnh Ung thư Cổ tử cung.

  --------------------------------------------