Đo mật độ loãng xương
Mật độ xương chủ yếu đề cập đến khối lượng xương chứa trong một đơn vị thể tích. Khi mật độ xương quá thấp và bắt đầu có những hiện tượng bệnh lý, thì đó được gọi là loãng xương. BMD (Bone Mineral Density) thường được sử dụng làm dữ liệu tham khảo cho mật độ xương.
Mật độ xương của con người đạt đỉnh khoảng 30 tuổi và sau đó giảm dần qua từng năm. Do đó, BMD sẽ giảm hàng năm và nếu giảm nghiêm trọng sẽ dẫn đến "loãng xương". Xét nghiệm mật độ xương bằng phương pháp siêu âm hoặc tia X để xuyên qua xương để thấy được mật độ xương có thay đổi hay không nhằm phòng ngừa và điều trị sớm.
Xương được cấu tạo bởi xương đặc và xương xốp. Xương đặc của lớp ngoài cứng và xương xốp của lớp bên trong tạo thành nhiều hình dạng phân tử tương tự như bọt biển, vì vậy nó còn được gọi là xương “bọt biển”. 99% hàm lượng canxi trong xương có trong xương xốp.
Có nhiều hàm lượng khác nhau của xương đặc và xương xốp trong xương của các bộ phận khác nhau của cơ thể. Xương dài chịu trách nhiệm cho chức năng chịu trọng lượng của cơ thể, do đó xương đặc dày hơn và xương xốp tập trung ở cả hai đầu; trong khi xương ngắn có xương đặc mỏng hơn và xương xốp phân bố tương đối đều; xương dẹt như: xương hộp sọ…có xương đặc tương đối dày, xương sườn rất mỏng.
Sau tuổi 30, cơ thể con người bắt đầu lão hóa. Trong quá trình tái tạo xương, canxi được loại bỏ khỏi xương nhiều hơn lượng nhận vào và xương bắt đầu yếu dần. Sau khi mãn kinh, phụ nữ ngừng tiết estrogen và đẩy nhanh tốc độ loãng xương. Do đó, phụ nữ sau mãn kinh và người cao tuổi là nhóm có nguy cơ cao bị loãng xương. Hiện nay, các loại kiểm tra mật độ xương phổ biến là:
Máy đo độ loãng xương bằng cách siêu âm xương gót
Trong nhiều vị trí đo mật độ xương bằng cách siêu âm thì máy đo mật độ xương bằng sóng siêu âm qua gót chân và máy chụp X-Quang hấp thụ song năng lượng có tính tương quan tương đối tốt và kích thước nhỏ, tiện cho việc mang theo. Phương pháp này thích hợp áp dụng cho tầm soát số lượng lớn, được sử dụng phổ biến nhất để kiểm tra mật độ xương trong việc khám sức khỏe đoàn hiện nay. Xương gót là khu vực có hàm lượng xương xốp được phân bố cao nhất trong cơ thể (lên tới 95%),vì vậy nếu kiểm tra xương bị loãng hay không thì trước tiên có thể tầm soát từ mật độ xương của xương gót chân. Từ góc độ phòng ngừa, nó có thể được tìm thấy sớm và chú ý sớm. Tuy nhiên, xương gót bất thường không có nghĩa là các cấu trúc xương khác cũng bất thường. Cần kiểm tra thêm mật độ xương của đốt sống thắt lưng và xương hông để làm cơ sở điều trị. Tổ chức Y tế Thế giới đã thiết lập một giá trị tiêu chuẩn để chẩn đoán mật độ xương. Trong một độ lệch chuẩn của mật độ xương trung bình của người trẻ tuổi (giá trị T> -1) là bình thường, giá trị T nằm trong khoảng từ -1 đến -2,5 cho thấy mật độ xương bị giảm và khi giá trị T thấp hơn -2,5 thì bị loãng xương. Máy siêu âm đo mật độ xương hoặc máy đo mật độ xương toàn thân khác được đề cập đến ở trên có thể sử dụng tiêu chuẩn này để làm cơ sở chẩn đoán.